Ustawa o odpadach oraz niektórych innych z dnia 20 lipca 2018 roku wprowadziła szereg ważnych zmian przepisów obowiązujących w tej dziedzinie. Data jej wejście w życie to 5 września 2018 roku, z uwzględnieniem okresów przejściowych zawartych w ustawie. Co uległo zmianie?
- Czas magazynowania odpadów.
Dopuszczalny czas, przez który można magazynować odpady, został skrócony do 1 roku. Wyjątkiem jest niezanieczyszczona gleba lub ziemia pochodząca z robót budowlanych. Tutaj czas magazynowania wyosi maksymalnie 3 lata.
- Magazynowanie odpadów.
Dopuszczalne jest jednoczesne magazynowanie odpadów, o ile ich ilość nie przekracza połowy maksymalnej łącznej masy wszystkich rodzajów odpadów, która jest określona w decyzji administracyjnej uprawniającej do zbierania i/lub przetwarzania odpadów.
- Wizyjny system kontroli miejsca magazynowania.
Powstał obowiązek stworzenia systemu wizyjnej kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów (monitoring). Obowiązek ten dotyczy działalności w zakresie zbierania, przetwarzania i składowania odpadów. Wymagania techniczne systemu wizyjnego zostaną określone przez rozporządzenie Ministra Środowiska. Okres przejściowy dla nowych przepisów to 6 miesięcy.
- Organ wydający zezwolenia na zbieranie odpadów na poziomie powyżej 3000 Mg.
Zezwolenia na zbieranie odpadów w okresie roku o masie łącznej większej niż 3000 Mg wydaje Marszałek Województwa.
- Decyzje administracyjne uprawniające do zbierania i/lub przetwarzania odpadów.
Przedsiębiorca, który zbiera i/lub magazynuje odpady, musi uzyskać pozytywną opinię Wójta, Burmistrza lub Prezydenta miasta w przypadku wydawania decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania i/lub przetwarzania odpadów.
- Obowiązek przeprowadzenia kontroli WIOŚ.
Jeśli jest wydawana decyzja administracyjna uprawniająca do zbierania i/lub przetwarzania odpadów istnieje konieczność przeprowadzenia kontroli WIOŚ. Należy posiadać kompletną infrastrukturę niezbędną do prowadzenia działalności. Obowiązek ten nie dotyczy jedynie przetwarzania odpadów poprzez ich przygotowanie do ponownego użycia.
- Obowiązek przeprowadzenia kontroli Państwowej Straży Pożarnej.
Jeżeli wydawana jest decyzja administracyjna uprawniająca do zbierania i/lub przetwarzania odpadów istnieje obowiązek przeprowadzenia kontroli Państwowej Straży Pożarnej. Należy także sporządzić operat PPOŻ i uzgodnić go w formie postanowienia z Państwową Strażą Pożarną. Obowiązek ten nie występuje, jeśli odpady przetwarzane są poza instalacjami do przetwarzania odpadów poprzez ich przygotowanie do ponownego użycia. Nie dotyczy również odpadów niepalnych.
- Posiadanie tytułu prawnego do gruntu.
Wymagane jest, aby posiadać prawo własności, prawo do użytkowania wieczystego, prawo do użytkowania lub prawo dzierżawy gruntu. Dotyczy to przypadków: zbierania odpadów niebezpiecznych, wypełniania odpadami terenów niekorzystnie przekształconych, zbierania i przetwarzania odpadów komunalnych oraz zbierania i przetwarzania odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych. Nie dotyczy to jednostek budżetowych oraz decyzji administracyjnych, które zostały aktualnie wydane, do momentu upływu terminu ich obowiązywania. Do ustanowienia dzierżawy lub użytkowania wymagane jest zawarcie aktu notarialnego oraz musi zaistnieć odpowiedzialność solidarna obu stron.
- Zaświadczenie i oświadczenie o niekaralności.
Do wniosków o wydanie decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania i/lub przetwarzania odpadów oraz wytwarzania odpadów wymagane jest dołączenie zaświadczeń i oświadczeń o niekaralności, zgodnych ze specyfikacją określoną w ustawie. W ustawie nie zostało doprecyzowane czy obowiązuje to każdego rodzaju pozwoleń na wytwarzanie odpadów, czy jedynie tych, które jednocześnie uwzględniają działalność w zakresie zbierania i/lub przetwarzania odpadów).
- Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Należy spełnić obowiązek dołączenia do wniosków o wydanie decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania lub/i przetwarzania odpadów decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Konieczność ta zachodzi w sytuacji, kiedy uzyskanie decyzji WZ jest wymagane ze względu na przepisy budowlane, a także gdy teren nie jest objęty planem miejscowego zagospodarowania przestrzennego.
- Operat przeciwpożarowy (PPOŻ).
Wraz z wejściem ustawy ma miejsce zaistnienie obowiązku dołączania operatu PPOŻ uzgodnionego z Państwową Strażą Pożarną do wniosków o wydanie decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania i/lub przetwarzania odpadów. Operat mogą sporządzić jedynie osoby mające stosowne uprawnienia w zakresie PPOŻ. Wymagania w zakresie PPOŻ zostaną określone rozporządzeniem Ministra Środowiska. Będą objęte 12-miesięcznym okresem przejściowym.
- Możliwość odmowy wydania decyzji administracyjnych.
Została wprowadzona możliwość odmówienia wydania decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania i/lub przetwarzania odpadów, jeżeli wnioskodawca został wcześniej ukarany za nieprawidłowości dotyczące ochrony środowiska i gospodarki odpadami oraz zdarzeń zagrażających życiu, lub zdrowiu wielu osób, lub mieniu w wielkich rozmiarach.
- Obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń w przypadku prowadzenia działalności w zakresie zbierania i/lub przetwarzania odpadów.
Powyższy obowiązek ma miejsce tylko w przypadku prowadzenia działalności w zakresie zbierania i/lub przetwarzania odpadów (dotyczy to również decyzji administracyjnych w postaci pozwoleń zintegrowanych). Wymóg ten nie dotyczy składowisk odpadów oraz gospodarowania odpadami obojętnymi, co musi być potwierdzone stosownymi badaniami odpadów. Możliwa jest forma depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej. Stawki zabezpieczenie roszczeń określone zostaną poprzez rozporządzenie Ministra Środowiska.
- Zmiana minimalnej wysokości kary pieniężnej za brak decyzji administracyjnej.
Minimalna wysokość kary pieniężnej obowiązującej przy zbieraniu i przetwarzaniu odpadów bez posiadania decyzji administracyjnej zostaje podwyższona do poziomu 10 000 złotych.
- Obowiązek podwojenia wysokości kary pieniężnej.
Zostaje wprowadzony wymóg podwojenia wysokości kary pieniężnej w przypadku, gdy została ona nałożona na tego samego przedsiębiorcę ponownie. Dotyczy to sytuacji, gdy zbiera on lub przetwarza odpady bez posiadania decyzji administracyjnej, lub z naruszeniem jej warunków.
- Obowiązek przeprowadzenia kontroli Państwowej Straży pożarnej w przypadku wydawania pozwoleń na wytwarzanie odpadów.
Powstaje konieczność sporządzenia operatu PPOŻ i uzgodnienia, w formie postanowienia, jego treści z Państwową Strażą Pożarną. Nie dotyczy to odpadów niepalnych.
- Wydano zakaz przywozu z zagranicy odpadów, które są przeznaczone do unieszkodliwienia oraz zmieszanych odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych, z wyłączeniem odpadów zebranych selektywnie przeznaczonych do recyklingu.
- Przepisy zawarte w znowelizowanej ustawie stosowane mają być w odniesieniu do postępowań administracyjnych wszczętych i niezakończonych.
- Obowiązek dokonania zmiany wszystkich aktualnie wydanych decyzji administracyjnych uprawniających do zbierania i/lub przetwarzania odpadów
Okres, w którym można dokonać zmiany to 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy. Istnieje obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń, przedłożenia zaświadczeń i oświadczeń o niekaralności (zgodnie ze specyfikacją zawartą w ustawie) oraz obowiązek złożenia operatu PPOŻ (w sytuacji, kiedy wymagany jest obowiązek przedłożenia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli ta jest wymagana).