Pozwolenie zintegrowane w przemyśle chemicznym jest niezbędne dla instalacji, które mogą powodować znaczne zanieczyszczenie środowiska lub danego elementu przyrodniczego. Aby je uzyskać, należy przejść złożoną procedurę administracyjną, do której warto się rzetelnie przygotować. Jak przebiega ten proces i jakie wymagania stawia przed prowadzącymi instalacje? Gdzie szukać wsparcia? Wyjaśniamy!
Kiedy niezbędne jest pozwolenie zintegrowane w przemyśle chemicznym?
Wykaz instalacji objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego w przemyśle chemicznym znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Należą do nich głównie instalacje służące do wytwarzania (w procesach chemicznych lub biologicznych):
- organicznych substancji chemicznych:
- węglowodorów i ich pochodnych zawierających m.in. azot, tlen, fosfor, siarkę, fluorowce;
- związków metaloorganicznych;
- tworzyw sztucznych (m.in. polimerów, syntetycznych włókien polimerowych i włókien opartych na celulozie);
- kauczuków syntetycznych;
- barwników i pigmentów;
- środków powierzchniowo czynnych;
- nieorganicznych substancji chemicznych:
- gazów (m.in. amoniaku, chloru i chlorowodoru, fluoru i fluorowodoru, tlenków węgla, związków siarki, tlenków azotu, wodoru, chlorku karbonylu);
- kwasów (m.in. kwasu chromowego, fluorowodorowego, fosforowego, azotowego, solnego, siarkowego, oleum);
- zasad (m.in. wodorotlenku amonu, wodorotlenku potasu, wodorotlenku sodu);
- soli (m.in. chlorku amonu, chloranu potasu, węglanu potasu, węglanu sodu, nadboranów, azotanu srebra);
- niemetali, tlenków metali i innych związków nieorganicznych (m.in. krzemu, węgliku wapnia, węgliku krzemu);
- nawozów prostych lub złożonych na bazie fosforu, azotu lub potasu;
- środków ochrony roślin i produktów biobójczych;
- produktów leczniczych i surowców farmaceutycznych;
- materiałów wybuchowych.
Ważne! Pozwolenie zintegrowane nie jest wymagane dla instalacji lub ich części używanych wyłącznie do badań czy testowania nowych produktów bądź procesów technologicznych.
Jeśli na terenie jednego zakładu znajduje się wiele instalacji, które wymagają uzyskania pozwolenia zintegrowanego, można objąć je wszystkie jedną procedurą. Pozwolenie uzyskuje się jednak dla poszczególnych instalacji, a nie dla całego zakładu.
Jakie są wymagania dla pozwolenia zintegrowanego dla przemysłu chemicznego?
Pozwolenie zintegrowane dla przemysłu chemicznego jest pewną formą licencji na prowadzenie działalności. Zastępuje cząstkowe decyzje w zakresie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz ścieków do wód bądź ziemi, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, pozwolenia wodnoprawnego. Łączy różne rodzaje oddziaływania na środowisko i ich powiązania. Stanowi potwierdzenie, że prowadzący instalację stosuje przepisy środowiskowe dla przemysłu chemicznego narzucone przez obowiązujące prawo.
Instalacja musi zatem spełniać wymagania, określone w szczególności przez najlepsze dostępne techniki (BAT) w przemyśle chemicznym, a we wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego należy to wykazać. Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na poniższe dwa aspekty.
- Kontrola emisji w przemyśle chemicznym – przestrzeganie granicznych wielkości emisyjnych na podstawie art. 204 ust. 2 prawa ochrony środowiska. Istnieje możliwość odstąpienia od standardów (kryteria określono w ustawie), lecz decyzja pozostaje wyłącznie w kompetencjach organu administracyjnego wydającego pozwolenie i wymaga stosownego usprawiedliwienia. Konkluzje BAT zawierają techniki ograniczania emisji (m.in. zintegrowana strategia zarządzania gazami odlotowymi i ich oczyszczania).
- Wymogi dotyczące gospodarki odpadami w przemyśle chemicznym. Wniosek o pozwolenie zintegrowane dla nowo uruchamianych lub istotnie zmienionych instalacji powinien zawierać informacje o stosowaniu technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwości odzysku powstających odpadów. Konkluzje BAT obejmują m.in. ograniczenie do minimum wytwarzania pozostałości wysokowrzących w systemach destylacji czy odzysk i wykorzystanie nadwyżki wodoru.
Jak przebiega proces uzyskania pozwolenia zintegrowanego dla przemysłu chemicznego?
Wniosek o wydanie pozwolenia należy skierować do właściwego ze względu na lokalizację instalacji organu ochrony środowiska, którym jest:
- prezydent miasta lub starosta;
- marszałek województwa (instalacje znacząco oddziałujące na środowisko);
- regionalny dyrektor ochrony środowiska (instalacje na terenach zamkniętych).
Do wniosku należy dołączyć kompletną dokumentację wraz z raportem początkowym lub analizują wykazującą, że jego sporządzenie jest niepotrzebne.
Całą procedurę w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego można powierzyć wyspecjalizowanej firmie konsultingowej, takiej jak Eko-Projekt. Na podstawie pełnomocnictwa prowadzimy postępowanie od przygotowania dokumentów aż po uzyskanie decyzji administracyjnej.
W zakres naszych usług wchodzą m.in.:
- konsultacje i analizy dotyczące zasadności wszystkich kwestii formalno-prawnych związanych z pozwoleniem zintegrowanym i dyrektywą IED;
- sporządzenie wniosku o wydanie pozwolenia wraz z kompletem potrzebnych dokumentów;
- prowadzenie akredytowanych pomiarów emisji i hałasu;
- przeprowadzenie analizy ryzyka IED i zasadności sporządzania pełnego raportu początkowego;
- opracowanie raportu początkowego.
Dokumentacja do pozwolenia zintegrowanego
Dokumentacja niezbędna do wydania pozwolenia zintegrowanego obejmuje:
- wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego;
- streszczenie wniosku przygotowane w języku niespecjalistycznym;
- potwierdzenie uiszczenia opłat skarbowej i administracyjnej;
- program zapobiegania awariom (dla zakładu o zwiększonym/dużym ryzyku);
- raport o bezpieczeństwie (dla zakładu o dużym ryzyku);
- raport początkowy o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych niebezpiecznymi substancjami lub analiza wykazująca, że nie jest on wymagany;
- kopia mapy ewidencyjnej – w przypadku przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu poza terenem zakładu (należy zaznaczyć granice obszaru, na którym konieczne będzie utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania);
- potwierdzenie, że wnioskodawca jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym;
- operat przeciwpożarowy wraz z postanowieniem o uzgodnieniu;
- zaświadczenia o niekaralności za przestępstwa przeciwko środowisku;
- pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych wraz z potwierdzeniem uiszczenia za nie opłaty.
Wniosek należy sporządzić w dwóch egzemplarzach papierowych oraz w wersji elektronicznej. Jeśli organ administracyjny stwierdzi braki formalne, wezwie wnioskującego do ich uzupełnienia w terminie 7 dni (pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia).
Udział społeczeństwa w postępowaniu
W następnym kroku organ administracyjny podaje postępowanie do publicznej wiadomości i umożliwia społeczeństwu zgłaszanie uwag. Możliwość udziału w postępowaniu mają również organizacje ekologiczne. Na tym etapie może zajść konieczność przeprowadzenia konsultacji i mediacji z mieszkańcami okolicy bądź lokalnymi stowarzyszeniami.
W niektórych przypadkach w postępowaniu bierze udział więcej stron, szczególnie inne podmioty prowadzące instalacje czy posiadające prawa właścicielskie do wód publicznych (gdy wniosek dotyczy poboru wód lub wprowadzania ścieków). Urząd musi wówczas poinformować o postępowaniu wszystkie strony.
Czasem zdarza się również, że instalacja może znacząco oddziaływać na środowisko innego państwa UE. W takim przypadku urząd ma obowiązek przeprowadzić postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego z terytorium Polski. Wnioskujący jest wówczas zobowiązany do przygotowania stosownej dokumentacji niezbędnej do jego realizacji (w języku państwa, którego dotyczy). Urząd dokonuje uzgodnień z właściwym organem w tym państwie, a zgłoszone uwagi uwzględnia podczas wydawania pozwolenia.
Zabezpieczanie roszczeń i postępowanie kompensacyjne
W niektórych przypadkach organ wydający pozwolenie przeprowadza dodatkowo:
- Uzgodnienie zabezpieczenia roszczeń z tytułu negatywnych skutków i szkód środowiskowych (dotyczy instalacji, która może znacznie pogorszyć stan środowiska). Wysokość i formę zabezpieczenia (np. depozyt, gwarancję bankową, polisę ubezpieczeniową) wyznacza RDOŚ, a jego wniesienie jest warunkiem rozpoczęcia eksploatacji instalacji.
- Postępowanie kompensacyjne – dotyczy pozwolenia obejmującego wprowadzanie pyłów lub gazów do powietrza na obszarze, na którym przekroczono standardy jakości powietrza. Wówczas wnioskodawca musi uzyskać zgodę innych prowadzących instalacje na stosowne ograniczenie emisji.
Decyzja w sprawie wydania pozwolenia
Organ powinien wydać decyzję w ciągu 6 miesięcy od złożenia wniosku, jednak do tego okresu nie wlicza się czasu potrzebnego na uzyskanie wszelkich opinii czy uzgodnień (w praktyce postępowanie może zatem trwać dłużej). W wydanym pozwoleniu organ określi m.in. dopuszczalną wielkość emisji gazów/pyłów, warunki wytwarzania odpadów i sposoby postępowania z nimi oraz warunki poboru wód powierzchniowych lub podziemnych.
Organ odmówi wydania pozwolenia zintegrowanego, gdy np.:
- instalacja może znacznie pogorszyć stan środowiska lub zagrozić życiu bądź zdrowiu ludzi;
- stosowane w instalacji technologie nie spełniają wymagań dotyczących np. wykorzystania (i wytwarzania) energii czy wielkości emisji zgodnie z prawem ochrony środowiska (art. 143);
- instalacja nie spełnia wymagań dotyczących stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT).
Od odmownej decyzji organu można się odwołać, ale skuteczniejszym rozwiązaniem jest stosowne przygotowanie się do postępowania wraz ze specjalistami Eko-Projekt – zapraszamy na konsultacje.
FAQ:
1. Kiedy instalacja wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego w przemyśle chemicznym?
Pozwolenia zintegrowanego wymagają instalacje przemysłu chemicznego, które mogą powodować zanieczyszczenie środowiska. Ich wykaz znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości.
2. Ile czeka się na wydanie pozwolenia zintegrowanego w przemyśle chemicznym?
Urząd powinien wydać decyzję w terminie do 6 miesięcy, ale w praktyce czas ten może się wydłużyć ze względu na konieczność uzyskania niezbędnych uzgodnień i opinii. Warto skorzystać z pomocy firmy konsultingowej Eko-Projekt, która na co dzień prowadzi takie postępowania i pomoże usprawnić proces.