Budowa farmy wiatrowej to złożone przedsięwzięcie, które wymaga nie tylko precyzyjnego planowania, ale także spełnienia wielu formalnych wymogów prawnych. Jednym z najważniejszych kroków, które musi podjąć inwestor, jest uzyskanie decyzji środowiskowej. Proces ten opiera się na licznych regulacjach prawnych i ma na celu zapewnienie, że inwestycja nie będzie znacząco oddziaływać na środowisko. W niniejszym artykule omówimy, dlaczego decyzja środowiskowa dla farmy wiatrowej jest konieczna, jakie kwestie prawne dotyczą elektrowni wiatrowych oraz jakie kroki należy podjąć, aby otrzymać wymaganą zgodę.
Dlaczego farma wiatrowa wymaga decyzji środowiskowej?
Farma wiatrowa, jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, podlega obowiązkowi uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Mówi o tym Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2019 poz. 1839). Zgodnie z § 2 (ust. 1 pkt 5) tego aktu prawnego, instalacje wykorzystujące energię wiatru do wytwarzania energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej elektrowni wynoszącej co najmniej 100 MW lub lokalizowane na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej zawsze znacząco oddziałują na środowisko. Oznacza to, że w każdym przypadku tego typu instalacje muszą przejść pełną procedurę oceny oddziaływania na środowisko, co jest warunkiem uzyskania decyzji środowiskowej dla elektrowni wiatrowej.
Pozostałe instalacje wiatrowe, których wysokość wynosi co najmniej 30 metrów, ale nie osiągają one progu mocy 100 MW, są klasyfikowane jako mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Dla tych inwestycji nie zawsze będzie wymagany pełen raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W zależności od skali projektu i lokalizacji organ właściwy, czyli regionalny dyrektor ochrony środowiska, zdecyduje, czy inwestycja wymaga takiego raportu, czy wystarczy karta informacyjna przedsięwzięcia.
Akty prawne regulujące budowę elektrowni wiatrowych
Dynamiczny rozwój projektów związanych z farmami wiatrowymi w Polsce jest w dużej mierze efektem nowelizacji Ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz.U. 2016 poz. 961). Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 553) wprowadziła szereg zmian, które mają ułatwić realizację nowych inwestycji, jednocześnie zapewniając odpowiednie mechanizmy ochrony środowiska i zrównoważony rozwój energetyki wiatrowej.
Nowelizacja ustawy z 2023 r. zmieniła m.in. zasady dotyczące minimalnych odległości lokalizacji nowych farm wiatrowych od budynków mieszkalnych, co miało na celu ułatwienie planowania inwestycji. Ponadto zwiększono rolę samorządów lokalnych w podejmowaniu decyzji dotyczących lokalizacji farm, co pozwala na większą elastyczność w planowaniu przestrzennym.
Zmiany w przepisach dotyczące lokalizacji farm wiatrowych
Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych nowelizacją ustawy z 9 marca 2023 r. jest zmodyfikowana odległość nowej elektrowni wiatrowej od budynków mieszkalnych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, elektrownia wiatrowa musi być zlokalizowana w odległości od najbliższego budynku mieszkalnego nie mniejszej od dziesięciokrotności całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, chyba że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego określa inną odległość. Odległość ta nie może być jednak mniejsza niż 700 m. Zapis ten umożliwia bardziej elastyczne podejście do lokalizowania farm wiatrowych, co sprzyja rozwojowi nowych projektów.
Dodatkowo wójt, burmistrz lub prezydent miasta, uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jest zobowiązany do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. W ramach tej procedury ocenie podlegają kluczowe aspekty związane z lokalizacją farmy, takie jak warunki przyrodnicze, możliwość oddziaływania na lokalne zasoby oraz inne czynniki, które mogą wpłynąć na środowisko i mieszkańców okolicy.
Gdzie należy złożyć wniosek o wydanie decyzji środowiskowej?
Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej dla elektrowni wiatrowej należy złożyć do regionalnego dyrektora ochrony środowiska, zgodnie z art. 75 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199 poz. 1227). Regionalne dyrekcje ochrony środowiska odgrywają istotną rolę w procesie oceny projektów inwestycyjnych i odpowiadają za analizę wniosków pod kątem zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska.
Co jest potrzebne do sporządzenia wniosku o wydanie decyzji środowiskowej?
Aby złożyć wniosek o wydanie decyzji środowiskowej, konieczne jest przygotowanie zestawu dokumentów, które umożliwią organowi administracyjnemu ocenę oddziaływania inwestycji na środowisko. W skład dokumentacji wchodzą m.in.:
- karta informacyjna przedsięwzięcia lub raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (w zależności od skali inwestycji);
- mapa ewidencyjna obejmująca teren, na którym realizowane będzie przedsięwzięcie, oraz obszar, na który będzie ono oddziaływać;
- wypis z rejestru gruntów;
- wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeśli plan został uchwalony);
- dowód wniesienia opłaty skarbowej za wydanie decyzji (205 zł).
W zależności od szczegółowych okoliczności danego projektu mogą być wymagane również inne dokumenty, takie jak dowód wniesienia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo czy analiza kosztów i korzyści.
Procedura uzyskiwania decyzji środowiskowej – krok po kroku
Uzyskanie decyzji środowiskowej dla elektrowni wiatrowej jest procesem złożonym i wieloetapowym. Każdy z etapów wymaga spełnienia określonych wymogów formalnych, aby zagwarantować, że inwestycja będzie zgodna z przepisami o ochronie środowiska. Poniżej przedstawiono główne kroki, które należy podjąć, aby skutecznie przejść przez procedurę uzyskania decyzji środowiskowej.
- Złożenie wniosku
Pierwszym krokiem jest przygotowanie kompletnej dokumentacji, która będzie podstawą do oceny inwestycji pod kątem jej oddziaływania na środowisko. Wniosek, wraz z wymaganymi załącznikami, składa się do regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Na tym etapie istotne jest, aby wszystkie dokumenty były poprawnie przygotowane, ponieważ wszelkie braki mogą opóźnić proces. Należy również pamiętać, iż realizacja farmy wiatrowej i uzyskanie dla niej decyzji środowiskowej wiąże się z przeprowadzeniem obligatoryjnych, całorocznych inwentaryzacji przyrodniczych fauny i flory. - Ocena kompletności wniosku
Po złożeniu wniosku organ prowadzący postępowanie, czyli regionalny dyrektor ochrony środowiska, dokonuje jego wstępnej oceny. Jeśli okaże się, że wniosek jest niekompletny, inwestor zostanie wezwany do uzupełnienia brakujących dokumentów. Należy to zrobić w określonym czasie, aby nie doszło do pozostawienia sprawy bez rozpoznania. - Ocena oddziaływania na środowisko
W zależności od rodzaju inwestycji konieczne może być przeprowadzenie pełnej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Jeśli projekt może znacząco oddziaływać na środowisko, inwestor musi przedstawić raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, który będzie poddany szczegółowej analizie przez właściwe organy. W przypadku inwestycji potencjalnie oddziałujących na środowisko wystarczającym dokumentem może być karta informacyjna przedsięwzięcia. - Uzgodnienia między organami
W toku postępowania, regionalny dyrektor ochrony środowiska może zasięgnąć opinii innych instytucji, takich jak Państwowa Inspekcja Sanitarna czy inne organy odpowiedzialne za różne aspekty ochrony środowiska. Organy te mają zazwyczaj 30 dni na wydanie opinii. Ich stanowisko może wpłynąć na ostateczny kształt decyzji środowiskowej, a w przypadku sprzecznych opinii urząd podejmie decyzję w porozumieniu z tymi instytucjami. - Wydanie decyzji
Po przeanalizowaniu wszystkich dokumentów, opinii i raportów, regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje decyzję środowiskową. Decyzja środowiskowa dla elektrowni wiatrowej może zawierać warunki, które inwestor musi spełnić, aby zrealizować projekt zgodnie z przepisami o ochronie środowiska. W przypadku stwierdzenia niezgodności inwestycji z przepisami lub miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego urząd może odmówić wydania decyzji, co oznacza konieczność zmiany projektu lub jego lokalizacji.
Każdy z tych kroków ma swoje znaczenie i może zająć określoną ilość czasu, dlatego warto przygotować się na to, że proces uzyskania decyzji środowiskowej może potrwać kilkanaście miesięcy, a nawet dłużej, jeśli wystąpią problemy z dokumentacją lub uzgodnieniami.
Czy teren na budowę farmy wiatrowej musi mieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
Tak, lokalizacja elektrowni wiatrowej wymaga miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jest o tym mowa w Obwieszczeniu Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 lutego 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz.U. 2024 poz. 317). Taka decyzja ma na celu uporządkowanie przestrzeni oraz zapewnienie odpowiednich warunków dla budowy i eksploatacji takich instalacji.
Pomoc EKO-PROJEKT w uzyskaniu decyzji środowiskowej
Specjaliści z firmy EKO-PROJEKT mają wieloletnie doświadczenie w przygotowywaniu dokumentacji oraz prowadzeniu postępowań związanych z oceną oddziaływania inwestycji na środowisko. Zespół ekspertów chętnie pomoże w sporządzeniu wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla elektrowni wiatrowej kompleksowej inwentaryzacji przyrodniczej oraz we wszystkich innych kwestiach związanych z przedmiotową procedurą i ochroną środowiska. Dzięki profesjonalnemu wsparciu inwestorzy mogą liczyć na sprawną i całościową obsługę, co znacznie przyspiesza realizację projektu i minimalizuje ryzyko ewentualnych komplikacji proceduralnych.
FAQ:
1. Czy każda farma wiatrowa wymaga uzyskania decyzji środowiskowej?
Tak, każda farma wiatrowa, niezależnie od wielkości, musi uzyskać decyzję środowiskową. Dla większych instalacji, o łącznej mocy elektrowni wynoszącej co najmniej 100 MW, zawsze konieczne jest sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko. Mniejsze instalacje, o wysokości od 30 metrów, mogą wymagać jedynie karty informacyjnej przedsięwzięcia. Niezbędna jest również całoroczna inwentaryzacja przyrodnicza.
2. Ile trwa uzyskanie decyzji środowiskowej?
Czas uzyskania decyzji środowiskowej zależy od skomplikowania inwestycji oraz kompletności dokumentacji. Cały proces, w zależności od okoliczności, może potrwać nawet kilka lat, szczególnie gdy wymagane są dodatkowe uzgodnienia lub uzupełnienia dokumentów.
3. Co się stanie, jeśli inwestycja nie jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego?
Jeśli przedmiot inwestycji nie jest zgodny z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, organ prowadzący postępowanie ma obowiązek odmówić wydania decyzji środowiskowej. W takim przypadku inwestor musi dostosować projekt do planu lub uzyskać jego zmianę.