Przedsięwzięcia mogące zawsze bądź potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko to ponad 150 różnych rodzajów inwestycji wymienionych w przepisach prawnych. Jakie działalności zaliczamy do tej kategorii i jak ten fakt wpływa na przebieg procesu inwestycyjnego? Wyjaśniamy!
Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko – definicja, rozróżnienie, znaczenie
Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko to takie, które zarówno w trakcie ich realizacji, jak i eksploatacji, mogą negatywnie wpływać na klimat, przyrodę i życie mieszkańców danej okolicy. Ich proces inwestycyjny wymaga zatem podjęcia kroków, które ograniczą lub zniwelują potencjalne oddziaływanie emisyjne planowanego przedsięwzięcia. Katalogiem tego typu działalności jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Ten dokument zawiera listę ponad 150 inwestycji wraz z ich wariantami oraz krótką charakterystyką powierzchni zabudowy, skali czy wydajności, progów emisyjnych itp. i dzieli je na dwie kategorie – przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco lub „tylko” potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Od tego, do której grupy wliczono działalność, zależy przebieg pierwszego etapu procesu inwestycyjnego – droga do uzyskania stosownych decyzji i pozwoleń.
Jakie rodzaje przedsięwzięć mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko?
Pełną listę ponad 50 typów przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zawiera przywołane wyżej rozporządzenie. Ten akt podlega też zmianom. Czasem skutkują one zaostrzeniem przepisów, lecz bywa i tak, że z wykazu usuwane są niektóre rodzaje instalacji lub działalności, np. w 2022 r. wyłączono z tej kategorii instalacje radiokomunikacyjne i radiolokalizacyjne, lub modyfikowane istniejące.
Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko to m.in.:
- instalacje służące do wyrobu substancji przy zastosowaniu procesów chemicznych, wykorzystywane do wytwarzania podstawowych produktów i półproduktów chemii organicznej i nieorganicznej, nawozów mineralnych czy środków ochrony roślin oraz materiałów wybuchowych;
- elektrownie konwencjonalne, elektrociepłownie czy inne instalacje do spalania paliw służące do wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej, o mocy cieplnej nie mniejszej niż 300 MW, a także elektrownie jądrowe oraz instalacje wykorzystujące do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru o łącznej mocy nominalnej elektrowni nie mniejszej niż 100 MW;
- niektóre instalacje: hutnicze, do obróbki i produkcji metali, te dotyczące ropy naftowej, produktów naftowych: wydobywcze, przesyłowe i magazynowe, dotyczące różnego rodzaju kopalin (kopalnie, przetwórstwo, wydobywanie azbestu, poszukiwanie i wydobywanie rud pierwiastków promieniotwórczych);
- instalacje do oczyszczania ścieków przewidziane do obsługi liczby mieszkańców większej niż 150 000, instalacje do przetwarzania odpadów niebezpiecznych oraz wychwytywania i podziemnego składowania dwutlenku węgla, miejsca przetwarzania wyeksploatowanych pojazdów i statków;
- chów, hodowla zwierząt w liczbie ponad 210 DJP (dużych jednostek przeliczeniowych) oraz norek w liczbie ponad 105 DJP.
A przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać?
Przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest dwa razy więcej i zaliczamy do nich także część typów inwestycji z pierwszej grupy, lecz realizowanych na mniejszą skalę (m.in. te dotyczące wytwarzania energii, wydobycia i przetwarzania kopalin, obróbki metali czy wytwórstwa z wykorzystaniem procesów chemicznych). Ponadto listę rozszerzono o m.in.:
- niektóre instalacje służące do wytwarzania, przetwarzania, budowy i naprawy produktów przemysłowych, np. pojazdów mechanicznych, silników, samolotów czy sprzętu kolejowego, do produkcji szkła, czyszczenia i procesów wykończalniczych włókien i materiałów włókienniczych, garbowania lub uszlachetniania skór, wytwarzania papieru lub tektury;
- tereny narciarskie położone na obszarach objętych formą ochrony przyrody i w ich w otulinach lub powierzchni powyżej 10 ha, niektóre ośrodki wypoczynkowe i hotele poza terenami mieszkaniowymi czy przemysłowymi, a także część stałych pól kempingowych i karawaningowych;
- zabudowę przemysłową, także systemami fotowoltaicznymi (farmy fotowoltaiczne PV), lub magazynową, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 1 ha lub 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody;
- centra handlowe z towarzyszącą im infrastrukturą – o powierzchni użytkowej od 2 ha (0,5 h na obszarze form ochrony przyrody) czy zabudowę usługową, np. szpitale, placówki edukacyjne, kina, teatry lub obiekty sportowe, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 4 ha;
- zmianę lasu albo innego gruntu o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha pokrytego roślinnością leśną: drzewami i krzewami oraz runem leśnym, lub nieużytku na użytek rolny bądź wylesienie mające na celu zmianę sposobu użytkowania terenu;
- instalacje do przetwórstwa owoców i warzyw, ryb oraz produktów pochodzenia zwierzęcego i wyrobów cukierniczych, a także do pakowania i puszkowania produktów roślinnych lub produktów zwierzęcych o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok.
Jak przebiega proces inwestycyjny dla tego typu przedsięwzięć?
Każda inwestycja wymieniona w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ta o potencjalnym i ta o zawsze znaczącym wpływie, wymaga uzyskania tzw. decyzji środowiskowej – decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Jej wydanie uprzedza ubieganie się m.in. o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz o pozwolenie na budowę.
Do wydania decyzji środowiskowej dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko przeprowadza się ocenę oddziaływania, OOŚ – w tym celu wymaga się złożenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko z opisem analizowanych wariantów inwestycji i analizą prawdopodobnych skutków jej realizacji. Zdarza się, że postępowanie OOŚ przeprowadza się również dla inwestycji spoza tej kategorii (jeżeli organ wyda taką decyzję). Procedura kończy się wydaniem decyzji środowiskowej. Podmiotem ją procedującym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
W praktyce zarówno włączenie inwestycji do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, jak i przebieg procesu inwestycyjnego, zależą od różnych zmiennych – dlatego warto już na etapie koncepcyjnym skorzystać z pomocy specjalistów. Zapraszamy na konsultację w Eko-Projekt i do powierzenia nam całego procesu uzyskiwania pozwoleń administracyjnych.
FAQ:
1. Czym są przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko?
Są to rodzaje inwestycji, które mogą zawsze lub potencjalnie wpływać negatywnie na środowisko, zebrane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wraz z opisem kryteriów i progów, które kwalifikują je do poszczególnych grup.
2. Kiedy wymaga się uzyskania decyzji środowiskowej?
Uzyskania decyzji środowiskowej (czyli decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację) wymaga każde przedsięwzięcie mogące potencjalnie bądź zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.
3. Kiedy przeprowadzana jest ocena oddziaływania na środowisko?
Postępowanie OOŚ, czyli ocenę oddziaływania na środowisko, przeprowadza się dla inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, a także dla mogących potencjalnie znacząco oddziaływać, jeżeli Organ prowadzący uzna taką ocenę za niezbbędną.