Podmioty podejmujące się składowania lub magazynowania odpadów od 2018 roku muszą dostosować się do nowych przepisów, nakładających na nie obowiązek instalacji systemu kontroli, którego głównym elementem jest monitoring składowiska odpadów. Przepisy precyzyjnie określają, które podmioty muszą liczyć się z takim obowiązkiem oraz jak zorganizowany powinien być wspomniany system.

W poniższym artykule analizujemy najważniejsze przepisy kluczowej ustawy i rozporządzenia oraz wskazujemy elementy, na które muszą zwrócić uwagę podmioty gospodarujące odpadami. Zapraszamy do lektury! Oczywiście w razie dodatkowych pytań lub potrzeby konsultacji, zachęcamy do kontaktu mailowego oraz telefonicznego z nami.

Skąd wynikają zmiany i czego dotyczą?

Główną przyczyną zmian w prawie, określających obowiązek monitorowania wizyjnego odpadów, są liczne nieprawidłowości prowadzące do pożarów składowisk w ostatnich latach. Niewłaściwe składowanie odpadów prowadzić może do powstania znacznych szkód, zanieczyszczenia środowiska oraz stworzenia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia osób znajdujących się w pobliżu. Z tego względu ustawodawca podjął kroki, których celem jest większa kontrola nad takimi miejscami.

Czym dokładnie powinien charakteryzować się system kontroli zapewniający monitoring składowiska odpadów, kto musi go zainstalować oraz jakie są najważniejsze uwarunkowania prawne związane z tym zagadnieniem? Wszystkie najważniejsze informacje znajdują się poniżej. Analizy i podane fakty wynikają bezpośrednio z przytoczonych aktów prawnych.

Składowanie a magazynowanie odpadów

Warto na samym początku zaznaczyć różnicę pomiędzy tymi pojęciami. Przez składowanie rozumie się stałe przetrzymywanie odpadów na danym terenie, natomiast magazynowanie to stan przejściowy, który ma prowadzić do dalszego transportu zanieczyszczeń lub ich utylizacji czy recyklingu. Wymagania co do tej drugiej czynności zawiera art. 25 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.o odpadach. Czytamy w nim m.in., że

• Magazynowanie odpadów musi być wykonywane w zgodzie z przepisami z zakresu ochrony środowiska,
• Sposób magazynowania odpadów musi być dostosowany do ich właściwości fizycznych i chemicznych, takich jak stan skupienia czy też potencjalne zagrożenie, które mogą powodować,
• Magazynowanie musi odbywać się na terenie, do którego dany podmiot posiada tytuł prawny.
• Nie można magazynować odpadów dłużej niż rok.

W przypadku składowania odpadów restrykcje prawne są znacznie bardziej zaawansowane. Szczegóły odnaleźć można w rozdziale I, działu VII wspomnianej ustawy.

Kogo dotyczy obowiązek monitoringu wizyjnego odpadów?

Zasadniczo ten obowiązek odnosi się do każdego podmiotu, który podejmuje się zgodnego z prawem magazynowania lub składowania odpadów. Czyli niezależnie od tego, czy nieczystości znajdują się na danym terenie czasowo, czy umieszczone są tam na stałe, powstaje obowiązek stosowania systemu kontroli.

Wynika on bezpośrednio z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów. Powołuje się on na przytaczany już art. 25 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.o odpadach i wskazuje na uwarunkowania monitoringu wizyjnego odpadów.

Czym powinien charakteryzować się system kontroli?

Ogólne zasady, wskazane w Rozporządzeniu stanowią, iż monitoring składowiska odpadów (lub miejsca ich magazynowania) powinien:

• dotyczyć całego obszaru, na którym znajdują się nieczystości,
• obejmować również drogi dojazdowe w odległości do 15 m od granicy tego terenu,
• monitorować zewnętrzny pas, który otacza dany obszar (zazwyczaj 5 m, z wyłączeniem specjalnych przypadków).

To oczywiście są ogólne zasady, a skuteczna kontrola wszystkich składowisk, wymaga doprecyzowania przepisów. Dalsze wyjaśnienia znajdują się w tekście omawianego rozporządzenia.

Zasady monitorowania składowiska odpadów w szczególnych przypadkach

1. Jeżeli dany obszar ma ponad 2 ha, monitoring wizyjny odpadów powinien obejmować swoim zasięgiem pas 15 m, od zewnętrznej granicy do wewnątrz. Pozostałe zapisy, odnoszące się do dróg dojazdowych oraz zewnętrznego pasa pozostają niezmienione.
2. Jeżeli chodzi o odpady składowane lub magazynowane w zamkniętym pomieszczeniu, należy monitorować cały teren, z oczywistych względów bez pasa otaczającego. Zachodzi natomiast obowiązek monitoringu bramy wjazdowej i wyjazdowej budynku.
3. W przypadku zbiorników lub silosów monitoring wizyjny odpadów obejmować powinien obszar o promieniu 5 m od wlotu i wylotu ze zbiornika. W tym wypadku również kontrolowane powinny być drogi dojazdowe.

Oczywiście w pozostałych przypadkach zastosowanie mają ogólne przepisy, wskazane w poprzedniej części.

Jak powinien wyglądać monitoring?

„System kontroli”, czyli monitoring składowiska odpadów (oraz miejsca ich magazynowania) musi przede wszystkim spełniać normę PN-EN 62676-4: 2015-06 Systemy dozoru wizyjnego stosowane w zabezpieczeniach – Część 4: Wytyczne stosowania.

Co ważne, kamery powinny pracować w systemie dziennym i nocnym oraz dostosowywać się do warunków panujących na zewnątrz. Chodzi o to, żeby niezależnie od poziomu oświetlenia, monitoring wizyjny odpadów był skuteczny i pozwalał na efektywną kontrolę. Dodatkowo cały system powinien umożliwiać zapis video, mogący podlegać w perspektywie odtworzeniu lub kopiowaniu. To jednak nie wszystko. Konieczny jest również dostęp do obrazu w wersji live.

Zestaw urządzeń, stanowiący wspólnie monitoring składowiska odpadów, powinien posiadać rezerwę energii, pozwalający na pracę przez przynajmniej 2 godziny od niespodziewanego odcięcia źródła zasilania.

Zabezpieczenie nośnika danych

Rozporządzenie określa również wymagania dotyczące nośników danych, które zapisują obraz z monitoringu składowiska odpadów. Jego pojemność powinna wystarczyć na zachowanie nagrań przynajmniej miesiąc do tyłu. Dodatkowo podmiot odpowiedzialny za monitoring musi zadbać o to, aby nośnik przechowywany był w taki sposób zapobiegający kradzieży oraz uszkodzeniom w związku z czynnikami zewnętrznymi, a także pożarem czy oddziaływaniem mechanicznym.

Zadbaj o monitoring składowiska odpadów zgodny z przepisami

Nadzór wizyjny nad odpadami to ważny obowiązek, który po pierwsze jest obecnie bezwzględnie wymagany, a po drugie prowadzi do poprawy bezpieczeństwa. Konkretne wytyczne daje zarówno omawiane rozporządzenie, jak i ustawa. O monitoringu odpadów więcej dowiedzieć się można właśnie z podlinkowanych aktów prawnych. Warto również odwiedzić stronę Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska dla swojej okolicy i zapoznać się z istotnymi komunikatami.

Jeżeli potrzebujesz profesjonalnego wsparcia merytorycznego oraz dodatkowych informacji dotyczących monitoringu wizyjnego odpadów, zapraszamy do kontaktu ze specjalistami z Eko Projekt. Z chęcią odpowiemy na pytania i zaproponujemy fachową pomoc.

FAQ – Często zadawane pytania

• Kto musi stosować monitoring wizyjny odpadów?

Obowiązek posiadania systemu kontroli nałożony jest na wszystkie podmioty, które na swoim terenie prowadzą składowanie odpadów lub ich magazynowanie. Niezależnie od tego, czy odpady znajdują się w danym miejscu czasowo, czy umieszczone są tam na stałe, zachodzi konieczność monitorowania terenu.

• Jaki obszar powinien zostać objęty monitoringiem?

Wszystko zależy od specyfiki składowania lub magazynowania odpadów. Ogólnie rzecz biorąc monitorowany powinien być cały obszar, na którym znajdują się nieczystości, drogi dojazdowe oraz pas zewnętrzny. W przypadku większych składowisk, budynków zamkniętych lub zbiorników/silosów, przepisy są odpowiednio zmodyfikowane. Szczegóły znajdują się w naszym artykule.

• Jak długo należy przechowywać nagrania?

Nośniki, na których znajduje się zapis monitoringu powinny umożliwić odczytanie nagrań sprzed co najmniej miesiąca. Dodatkowo system musi umożliwiać śledzenie sytuacji w czasie rzeczywistym. Nośnik powinien być odpowiednio zabezpieczony, aby zapobiec ewentualnemu zniszczeniu lub kradzieży nagrań.